Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb (KNK) jixtieq jaġġorna lill-imsieħba tiegħu u ’l-pubbliku ġenerali dwar il-proposta tar-Riforma fuq id-Drittijiet tal-Awtur.

Minn Lulju tal-2021 l-Istati Membri tal-UE jridu jikkonformaw mad-Direttiva tal-Unjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Awtur fis-Suq Uniku Diġitali (2019/790). Il-KNK jista’ jħabbar li t-traspożizzjoni min-naħa tal-Gvern ta’ did-Direttiva mhijiex fl-ispirtu la tad-Direttiva u lanqas tal-qafas legali ġenerali dwar id-drittijiet tal-awtur u drittijiet oħra relatati.

Il-Ministru għall-Ekonomija, l-On. Silvio Schembri, ippreżenta Avviż Legali lill-Kabinett sabiex tiġi trasposta d-Direttiva (UE) 2019/790 – l-Att 261 tal-2021. Il-KNK jista’ jikkonferma li dan l-avviż legali hekk kif preżentat mill-On. Schembri ma jimxix mal-ispirtu tad-Direttiva u mhuwiex aċċettat mill-industrija tagħna għar-raġunijiet li se jiġu elaborati hawn taħt.

Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb jisħaq li l-Gvern jaddotta l-abbozz propost minnu, abbozz li għandu warajh snin ta’ xogħol u konsulenza mal-imsieħba u li jipprovdi riforma olistika u li tħares lejn il-futur għall-benefiċċju tal-imsieħba kollha involuti. L-Att dwar ir-Riforma fuq id-Drittijiet tal-Awtur kien ġie maqbul ukoll waqt il-Kungress Nazzjonali tal-Kittieba.

Filwaqt li l-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb għandu l-pjaċir jinnota li ħafna mill-proposti tiegħu ġew adottati fl-intier tagħhom, inklużi dawk relatati ma’ miżuri ta’ armonizzazzjoni fakultattivi u minimi – ngħidu aħna l-liċenzjar kollettiv estiż, xogħlijiet barra mill-kummerċ, u d-dritt ta’ revoka għal awturi konġunti – il-KNK ma jistax jappoġġja riforma li ma tħarisx fit-tul, mhux kompluta, u li ma tipprovdix verament għal qafas ta’ drittijiet tal-awtur li jaħdem għall-benefiċċju tal-partijiet interessati kollha fix-xenarju kreattiv.

Kunsiderazzjoni ċentrali f’dan ir-rigward hija n-nuqqas ta’ attenzjoni diretta lejn il-proposta tal-KNK biex jiġu riveduti l-kompożizzjoni u l-funzjonijiet tal-Bord dwar id-Drittijiet tal-Awtur. Dil-proposta tiżgura li l-Bord jinħatar minn entitajiet li huma attivi fix-xenarju kreattiv, bħad-detenturi tad-drittijiet u l-organizzazzjonijiet tal-konsumatur, aktar milli mill-gvern tal-ġurnata. Barra minn hekk tfittex li tistabbilixxi lill-Bord bħala forum alternattiv, indipendenti u speċjalizzat, għat-teħid ta’ deċiżjonijiet lejn is-soluzzjoni ta’ kwistjonijiet u tilwim relatati mad-drittijiet tal-awtur – sabiex fl-aħħar mill-aħħar ittejjeb it-triq lejn il-ġustizzja għall-partijiet interessati u l-utenti quddiem forum kompetenti u imparzjali.

F’dan ir-rigward, il-KNK jesprimi d-dubji tiegħu dwar jekk iż-żamma tal-kompożizzjoni attwali tal-Bord dwar id-Drittijiet tal-Awtur – li biha l-membri kollha huma maħtura b’mod politiku mill-Ministeru – tkunx biżżejjed biex tissodisfa r-rekwiżit għal rimedju imparzjali barra l-qorti għall-utenti ta’ pjattaformi għall-qsim ta’ kontenut online – kif meħtieġ taħt l-Artiklu 17 (9) tad-Direttiva.

Barra minn hekk il-KNK jesprimi tħassib serju dwar il-fatt li l-bidliet leġislattivi se jiġu implimentati permezz ta’ avviż legali u mhux b’bidla fl-Att innifsu dwar id-Drittijiet tal-Awtur.

Minbarra l-fatt li din il-mogħdija ta’ azzjoni essenzjalment tevita l-iskrutinju parlamentari fuq il-bidliet proposti, għandha l-konsegwenza mhux mixtieqa li tkompli tikkomplika l-qafas nazzjonali dwar id-drittijiet tal-awtur, u toħloq distinzjoni bla bżonn u bla bażi bejn klassijiet differenti ta’ detenturi tad-drittijiet u bejn eċċezzjonijiet differenti għad-drittijiet tal-awtur.

Il-fatt li d-dritt ġdid u simili mogħti lill-pubblikaturi tal-istampa jinsab fil-leġislazzjoni sussidjarja, u mhux fl-Att dwar id-Drittijiet tal-Awtur innifsu, jippreżenta tħassib serju dwar iċ-ċertezza legali għal din il-klassi ġdida ta’ detenturi tad-drittijiet – peress li din il-forma ta’ leġislazzjoni hija revokabbli fuq talba tal-Ministru. 

Bl-istess mod inħolqot distinzjoni artifiċjali bejn l-eċċezzjonijiet il-ġodda għad-drittijiet tal-awtur (ngħidu aħna fl-estrazzjoni ta’ test u dejta, fit-tagħlim transkonfinali, fil-preservazzjoni tal-arkivji u fix-xogħlijiet barra mill-kummerċ) u l-eċċezzjonijiet eżistenti misjuba fl-Att dwar id-Drittijiet tal-Awtur. Tħassib partikolari huwa r-regolament 8 tal-avviż legali – li jagħti l-impressjoni li wieħed jista’ jidderoga minn eċċezzjonijiet eżistenti għad-drittijiet tal-awtur li diġà jeżistu taħt l-Att.

Il-KNK barra minn hekk jesprimi tħassib dwar il-fatt li l-avviż legali ma jirrispettax il-kliem tad-Direttiva fir-rigward ta’ dan li ġej:

i. L-eċċezzjoni l-ġdida għat-tagħlim transkonfinali testendi wkoll għal atti ta’ distribuzzjoni (u mhux sempliċement riproduzzjoni u komunikazzjoni lill-pubbliku, kif previst fid-Direttiva), u barra minn hekk tonqos milli tissodisfa r-rekwiżit massimu ta’ armonizzazzjoni impost f’termini ta’ qabel l-ambitu 21 u l-Artiklu 5 (1) tad-Direttiva – biex tillimita t-trasmissjoni ta’ programmi tal-kompjuter taħt l-eċċezzjoni ta’ tagħlim transkonfinali għat-trasmissjoni diġitali;

ii. L-eċċezzjonijiet il-ġodda għall-estrazzjoni tat-test u tad-dejta jonqsu milli jkopru l-użu mill-ġdid ta’ mħażen ta’ dejta, kif meħtieġ f’termini tal-Artiklu 3 (1) u 4 (1) tad-Direttiva;

iii. Il-kliem preżenti tar-regolament 16 (7) tal-avviż legali jista’ jipprekludi lill-utenti ta’ pjattaformi ta’ qsim ta’ kontenut online milli jinvokaw l-eċċezzjonijiet il-ġodda għad-drittijiet tal-awtur introdotti mid-Direttiva, meta jikkontestaw it-tneħħija illegali tal-uploads tagħhom;

iv. Il-kliem tar-regolament 16 (1), paragrafu 2 tal-avviż legali jista’ joħloq problemi għad-detenturi tad-drittijiet f’każijiet fejn dawn huma ċessjonarji – b’tali mod li pjattaformi ta’ qsim ta’ kontenut online jistgħu jkunu meħlusa mir-rekwiżit li jiksbu liċenzji minn suċċessuri tat-titlu fuq xogħlijiet protetti bid-drittijiet tal-awtur;

v. Ir-Regolament 16 (9) (f) tal-avviż legali għandu jirreferi għall-eċċezzjonijiet għad-drittijiet tal-awtur skont il-liġi Maltija – peress li dawn jistgħu jkunu differenti minn dawk disponibbli għal utenti xi mkien ieħor fl-UE;

vi. L-avviż legali naqas milli jinkludi mekkaniżmu li bih il-liċenzji kollettivi estiżi jiġu nnotifikati lill-Kummissjoni Ewropea, kif meħtieġ taħt l-Artiklu 12 (5) tad-Direttiva;

Fid-dawl tad-diskrepanzi msemmija hawn fuq, il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb qed jitlob ir-revoka immedjata tal-Att 261 tal-2021 u r-riżenja tal-membri tal-Bord dwar id-Drittijiet tal-Awtur, sabiex titwitta t-triq lejn riforma vera.

Barra minn hekk, il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb jittama li l-Gvern jieħu din il-kwistjoni bis-serjetà u jidħol f’negozjati diretti mal-KNK, sabiex jiġu evitati kwalunkwe kwistjonijiet legali u rikors legali permezz tal-awtoritajiet rilevanti tal-UE.


Share Article