Il-Professur Daniel Massa dis-sena ngħata l-Premju għall-Kontribut Siewi fil-Qasam tal-Kotba u l-Letteratura, b’turija ta’ ġieħ mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb (KNK) wara ħajja ta’ poeta u karriera akkademika li t-tnejn ikkontribwixxew bil-kbir għal-letteratura Maltija. Massa kien approvat uninimament mill-membri tal-KNK u mill-bord tal-aġġudikazzjoni tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb. Jibqa’ mfakkar għal mumenti poetiċi li diffiċli joħorġu mill-psike Malti, fosthom il-poeżija ‘Delimara’, iżda anki għall-influwenza tiegħu fl-istudju tal-Letteratura Mediterranja, il-Letteratura tal-Commonwealth, u l-Umaniżmu Rinaxximentali bis-saħħa ta’ pubblikazzjonijiet akkademiċi mfaħħrin kemm lokalment u anki lil hinn.

Daniel Massa ppubblika l-ewwel ġabra ta’ poeżiji Xibkatuliss lejn l-aħħar tat-tmenijijiet, li fi kliemu kienet indirizzata lil “qarrejja konxji politikament fi żmien ta’ kunflitt nazzjonali”. Qabel dil-pubblikazzjoni, kien diġà kkontribwixxa f’antoloġiji oħra bħal Kwartett (1960), Analiżi ’70 (1970) u Limestone 84 (1978) ma’ poeti oħra bħal Victor Fenech, J.J. Camilleri, u Mario Azzopardi, fost poeti oħrajn magħrufa taż-żmien. Bħala poeta ewlieni kemm bil-Malti kif ukoll bl-Ingliż, fl-2015 Massa ppubblika Barefoot in the Saltpans (Allied Publications) li hija ġabra ta’ poeżiji bl-Ingliż li kienu tradotti u rriveduti mill-oriġinali bil-Malti – testment tal-impenn bilingwi tiegħu bħala poeta. Fil-kelmtejn ta’ qabel għal dil-ġabra, il-kittieb Ingliż Jim Crace kif faħħar “il-ħila eċċezzjonali li jikteb bl-Ingliż bl-intimità ta’ kelliem nattiv, u mingħajr ma jtellef mill-mużika u r-ritmu li ssibhom fil-kitba tiegħu bil-Malti”. Crace kien innota wkoll li tista’ ttiegħem ix-xefaq Mediterranju fil-versi tiegħu.

Ix-xogħol poetiku tiegħu malajr stabbilixxieh bħala fanal fil-kanonu letterarju Malti minħabba t-trattament tal-legat kolonjali u r-reltajiet politiċi tan-nazzjoni, iżda anki minħabba t-tpittir memorabbli tiegħu tal-baħar mil-lenti tal-psike ta’ xi ħadd li jgħix fuq gżira. Infatti għall-qarrejja u anki għall-kritiċi isem Massa marbut mal-baħar. Fi studju dwar Massa, il-Professur Adrian Grima nnota li fuq livell politiku l-baħar fil-poeżija tiegħu jservi bħala dar alternattiva, u fuq livell liriku x-xbihat b’saħħithom, il-vokabularju u r-ritmi senswali jfakkruna fil-baħar.

Minbarra l-merti artistiċi tiegħu, il-Prof. Massa għandu karriera illustri u twila bħala skular, edukatur u għalliem. Ta’ min isemmi li kien l-ewwel Malti li mexxa d-Dipartiment tal-Ingliż meta l-Fakultà tal-Arti fl-Università twaqqfet mill-ġdid fl-1988, u aktar tard ġie appuntat Dekan tal-Fakultà tal-Arti. Fl-1985 u l-2005 kien fdat sabiex jaġġudika u jippresiedi l-Premju Commonwealth tal-Poeżija u l-Premju Commonwealth tal-Kittieba, rispettivament. Fl-2013 Massa ppubblika bijografija ta’ 900 paġna dwar Peter Serracino Inglott, PSI Kingmaker (Allied Publications). Ippubblika estensivament dwar l-Umaniżmu Rinaxximentali u l-Letteratura tal-Commonwealth, b’kontribuzzjonijiet seminali dwar il-kritika letterarja fl-oqsma Postkolonjali u l-istudji Shakespearjani.

Fid-diskors tiegħu għall-preżentazzjoni tal-premju, Massa stqarr li jħossu kuntent ħafna u sorpriż, iżda qal ukoll li l-premju nissillu sens ta’ modestja. Indirizza lill-kittieba żgħażagħ sabiex jaqraw ix-xogħol ta’ poeti kbar bħal Dun Karm u Dylan Thomas, kif ukoll ħeġġiġhom jiktbu spiss u jirrevedu xogħolhom.

Il-bilblijografija notevoli ta’ Daniel Massa:

Biblijografija
Massa, D. (1966). Ġabra ta’ poeżiji. In J.J. Camilleri 1928-2012; Victor Fenech 1935-; Daniel Massa 1936-; Charles Vella 1930-2018; Ġużè Aquilina 1911-1997, Kwartett: Gabra ta’ poeziji. Malta.
Massa, D. (1970). Ġabra ta’ poeżiji. In M. Azzopardi., V. Fenech., O. Friggieri, & D. Massa, Analiżi ’70 - poeżiji, it-tielet kwartett (pp. 75-95). Malta: Union Press.
Massa, D. (1978). Ġabra ta’ poeżiji. In D. Massa (Ed.), Limestone 84: Poems from Malta (pp. 98). Malta: MUP.
Massa, D. (1973). ‘Giordano Bruno and the Topsail experiment’, Annals of Science, Vol 30, Issue 3. (pp. 98). Malta: MUP.
Massa, D. (1975). ‘Conversations with writers: Daniel Massa’. British Council Recordings I, 1975.
Massa, D. (1976). ‘The writer in Exile’, in A. Niven (Ed.), The Commonwealth writer overseas: Themes of exile and repatriation. Leige: Reviue des Langues Vivantes.
Massa, D. (1973). ‘Giordano Bruno's Ideas in Seventeenth-Century England’, Journal of the History of Ideas, vol 38, issue 2, pp. 227-243.
Massa, D. (Ed) (1977). The career of Mustafa Ibrahim Ajaj: A giant of Egyptian Popular Literature. In D Massa (Ed.), Across Cultures. Valletta, Malta, 1977.
Source: https://ebookcentral-proquest-com.ejournals.um.edu.mt/lib/ummt/reader.action?docID=821653&ppg=1
Massa, D. (1978). ‘Cross-Cultural Dependence’. In C.D. Narasimhaiah (Ed.), Awakened Conscience: Studies in Commonwealth Literature, pp. 13-27, New York: Prometheus Books.
[ISBN-13: 978-0391009202]
Massa, D. (Ed.) (1979). Individual and Community in Commonwealth Literature. (ACLALS 1979). pp. 250. Malta: Old University Press.
Massa, D. (1978). ‘Introduction to Maltese Poetry’. Commonwealth Quarterly, No 7, pp. 11-27.

Share Article